یوهان هانریش پستالوزی

یوهان هانریش پستالوزی

پستالوزی در سال 1748 در روزیخ واقع در سویس بدنیا آمد . پدرش پزشک بود در 5 سالگی او از دنیا رفت کودکی پستالوزی بیشتر در خانه با شنیدن داستان گذشت او پس از پایان رساندن دبیرستان به دانشگاه رفت و رشته حقوق را انتخاب کرد ودر اینجا بود که با اندیشه های روسو آشنا شد و بعداز اینکه کتابهای روسو ممنوع شدند او و شماری از دانشجویان انجمنی بر پا کردند اما آنها بعنوان انقلابی دستگیر شدند .

بعداز این پستالوزی به کشاورزی روی آورد تا بتواند با فراهم کردن یک کشتزار ، راهنمای کشاورزان فقیر ناحیه باشد اما موفق نشد او سرانجام برآن شد که با پناه دادن کودکان بی سرپرست و تربیت آنان به یاریشان برخیزد ، بدین سان او راه حقیقی زندگی خود را یافت انگیزه اصلی او یاری محرومان و ستمدیدگان بو.

نظریـــات تربیتـــی پستالـــوزی :

فردریک فروبل Froebel

فروبل در 21 آوریل 1782 در آلمان متولد شد او به شدت تحت تأثیر افکار پستالوژی قرار داشت ‌تا جایی که او پستالوژی را استاد بزرگ خود نامید . فروبل به خاطر ایجاد باغ کودکان در آلمان ، و تلاشهای او در زمینه تربیت و آموزش کودکان به عنوان پدر کودکستان شناخته می‌شود ، او اولین فردی است که نظر آموزش و پرورش پیش از دبستان را به طور جامع  طرح و روش اجرای آن را تنظیم نمود .

او معتقد بود که جریان زندگی یک انسان نظیر حیات یک نبات است ، به عقیده فروبل کودک پاک به دنیا می‌آید ، او مهربانی و محبت را برای توفیق در فن تعلیم ضروری می‌دانست و آموزش کودکان را معمولاً با مکالمه و بازیهای ساده شروع می‌نمود و به تدریج به فعالیتهای پیچیده می‌رسید .

فروبل اولین کار و وظیفه مربی را گسترش روابط کودک با محیط می‌داند ، در حقیقت کودک از راه پاسخ طبیعی که با محیط پیرامون خود می‌دهد آنها را می‌شناسد ،‌برای کودک این پاسخ یا فعالیت طبیعی همان بازی کردن است ، او بیش از هرچیز به نقش تربیتی فعالیت و خودکاری کودک متوجه است .

 فروبل بازی را نمودی از آزادی کودک تلقی می‌نمود ،‌براثر تلاشهای خستگی ناپذیر این‌مربی‌آلمانی برای نخستین بار کودک مرکز توجه قرار گرفت و جای آموزشگاه و آموزگار را گرفت ،‌فعالیت ،‌سرود خوانی ، خودکاری و بازیهای فردی و گروهی جایگزین دانش گردید و توجه ویـژه ای به این دوره ارزشمنـد معـطوف گردید . کمکهای اولیه فروبل به تفکر و عمل آموزش در حـیطـه های یادگیـری ، ‌برنامـه  درسی ،  روش شناسی و تربیت معلم است ؛ 

جان آموس کمنیوس

ِِ  ژان آموس کمنیوس:

ژان آموس کمنیوس (1592-1671) یکی از برجسته‌ترین و بزرگ‌ترین مربیان تعلیم و تربیت مغرب زمین در قرن هفدهم است. از آنجا که آرای او جنبه‌ای جهانی نیز پیدا کرده بود، برخی او را «پدر آموزش و پرورش جدید» می‌دانند (کاردان، 1381، ص110).

او آثار زیادی در زمینه‌ی تعلیم و تربیت از خود برجای گذاشت (حدود یکصد و هفتاد اثر بزرگ و کوچک) که برخی از آنها عبارتند از: آموزش بزرگ، مدرسه کودکی، برداشتن بند زبان‌ها، کاخ مؤلفان، تجسم عالم امور محسوس، و رواق (مایر، ج1، 1374، ص298-297). مهم‌ترین اثر او همان «آموزش بزرگ» است که شامل کلیه‌ی نظریات او درباره‌ی اصول و روش‌ها و سازمان آموزش و پرورش است (کاردان، 1381، ص110).

تاریخ تحول نگرش ها نسبت به کودک و توجه به آموزش و پرورش کودک

توجه به تاریخ خانواده با کتاب کودک و زندگی خانوادگی در نظام قدیم 1960 آغاز شد که برداشت و تفسیر آریس از خانواده در قرون وسطی بود. از نظر او در جامعه ی مدرن واحد های سنی از یکدیگر متمایز و مشخص شده اند و روابط همراه با الفتی که تا پیش از این وجود داشت دیگر در بین جوانان و سالخوردگان و حتی دو نسل متفاوت وجود ندارد. از نظر او در قرون وسطی " به محض آنکه کودک می توانست بدون کمک و مراقبت مستمر مادر خود زندگی کند به جامعه ی بزرگترها تعلق پیدا می کرد و از طرفی کودکی که هنوز به این نوع مراقبت ها نیاز داشت نوزادی که هنوز مهارت های جسمی و ذهنی لازم را کسب نکرده بود تا بتواند روی پای خود بایستد با بی تفاوتی از طرف بزرگترها روبرو می شد. آریس از این موضوع نتیجه می گیرد که پدر و مادر های قرون وسطی آگاهی از ماهیت خاص کودکی نداشته اند و غیر از مشارکت در زندگی بزرگترها هیچگونه برنامه ی مدونی برای پرورش کودکان در کار نبوده است.
در سراسر قرون وسطی این وضع به طور تاریخی در حال دگر گون شدن بود و مفهومی به اسم کودکی رفته رفته شروع به ظاهر شدن کرد. برای نخستین بار گرایشی به وجود آمد که آنچه به عنوان مشخصه ی کودکی به حساب می آمد در آثار نقاشان دیده شد  و در قرون هفدهم و هجدهم مورد تایید قرار گرفت.و پس از آن طرز فکر مردم درباره ی نخستین سالهای زندگی به دو صورت تغییر یافت 1- بزرگترها توجه بیشتری به کودکان کردند 2- تلقی کودکی از طریق سن مدرسه رفتن به فراتر از طفولیت رسید و حتی نوجوانی را نیز در بر گرفت.

ضرورت پیش دبستانی

چنین گفت پیغمبر راستگوی      زگهواره تا گور دانش بجوی

کودکی اولین و مهمترین دوره ی زندگی آدمی است.از آنجا که در این دوره ساختار شخصیتی و رفتاری انسان بنیان گذاشته می شود، دوران کودکی را دورانی سرنوشت ساز و مثبت دانسته اند.

اهمیت این دوران در شکل گیری شخصیت ، تربیت پذیری و کسب علم تا آنجاست که

به فرموده پیامبر گرامی اسلام (ص): « فراگیری علم در کودکی هم چون نقشی است که بر سنگ حک شود »

 

دوره ی پیش دبستانی دوره ایست که به تناسب امکانات و مقتضیات هر کشور، کودکان سه تا شش ساله در آن پرورش می یابند. دوره ی پیش دبستانی دوره ی جدا شدن تدریجی کودکان از محیط خانه و آماده شدن برای انس گرفتن با کودکان و آشنایی با کار در مدرسه اند.