نظریه روسو درباره رشد و تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان:
باورهای روسو، بویژه اعتقاد او به طبیعت، در برابر تأثیرات اجتماعی، جنبش رمانتیک را در تاریخ اندیشه پایه گذاری کرد. در عین حال، باور او در مورد طرح زمینة طبیعی برای رشد سالم،رشدگرایی را در روان شناسی بوجود آورد.
طغیان روسو بر ضد جامعه، از زندگی شخصی او نشأت گرفت. او در ژنو به دنیا آمد. پدرش ساعت ساز و مادرش زنی احساساتی و زیبا بود که در هنگام تولد او در گذشت. روسو هشت سال اول زندگی خود را در کنار پدر و عمه اش گذراند. او می گفت که پدرم خود را وقف من کرده بود، اما هرگز نگذاشت فراموش کنم که من موجب مرگ مادرم شده ام (روسو، 1788،ص5) عمه اش هم مهربان بود، اما اجازه نمی داد که او در خیابان با سایر کودکان بازی کند . از این روشنفکری، روسوبیشتر وقت خود را به مطالعه می گذراند. تا 7سالگی ، او همة رمان های کتابخانه مادرش را خواند.
ژان ژاک روسو:
ژان-ژاک روسو (زاده ی ۲۸ ژوئن ۱۷۱۲ – درگذشته ی ۲ ژوئیه ۱۷۷۸) متفکر سوئیسی، در سده ی هجدهم و اوج دوره ی روشنگری اروپا میزیست.
اندیشههای او در زمینههای سیاسی، ادبی و تربیتی، تأثیر بزرگی بر معاصران گذاشت. نقش فکری او که سالها در پاریس عمر سپری کرد، به عنوان یکی از راهگشایان آرمانهای انقلاب کبیر فرانسه قابل انکار نیست. اگر چه روسو، از نخستین روشنگرانی است که...
پستالوزی در سال 1748 در روزیخ واقع در سویس بدنیا آمد . پدرش پزشک بود در 5 سالگی او از دنیا رفت کودکی پستالوزی بیشتر در خانه با شنیدن داستان گذشت او پس از پایان رساندن دبیرستان به دانشگاه رفت و رشته حقوق را انتخاب کرد ودر اینجا بود که با اندیشه های روسو آشنا شد و بعداز اینکه کتابهای روسو ممنوع شدند او و شماری از دانشجویان انجمنی بر پا کردند اما آنها بعنوان انقلابی دستگیر شدند .
بعداز این پستالوزی به کشاورزی روی آورد تا بتواند با فراهم کردن یک کشتزار ، راهنمای کشاورزان فقیر ناحیه باشد اما موفق نشد او سرانجام برآن شد که با پناه دادن کودکان بی سرپرست و تربیت آنان به یاریشان برخیزد ، بدین سان او راه حقیقی زندگی خود را یافت انگیزه اصلی او یاری محرومان و ستمدیدگان بو.
نظریـــات تربیتـــی پستالـــوزی :
فروبل در 21 آوریل 1782 در آلمان متولد شد او به شدت تحت تأثیر افکار پستالوژی قرار داشت تا جایی که او پستالوژی را استاد بزرگ خود نامید . فروبل به خاطر ایجاد باغ کودکان در آلمان ، و تلاشهای او در زمینه تربیت و آموزش کودکان به عنوان پدر کودکستان شناخته میشود ، او اولین فردی است که نظر آموزش و پرورش پیش از دبستان را به طور جامع طرح و روش اجرای آن را تنظیم نمود .
او معتقد بود که جریان زندگی یک انسان نظیر حیات یک نبات است ، به عقیده فروبل کودک پاک به دنیا میآید ، او مهربانی و محبت را برای توفیق در فن تعلیم ضروری میدانست و آموزش کودکان را معمولاً با مکالمه و بازیهای ساده شروع مینمود و به تدریج به فعالیتهای پیچیده میرسید .
فروبل اولین کار و وظیفه مربی را گسترش روابط کودک با محیط میداند ، در حقیقت کودک از راه پاسخ طبیعی که با محیط پیرامون خود میدهد آنها را میشناسد ،برای کودک این پاسخ یا فعالیت طبیعی همان بازی کردن است ، او بیش از هرچیز به نقش تربیتی فعالیت و خودکاری کودک متوجه است .
فروبل بازی را نمودی از آزادی کودک تلقی مینمود ،براثر تلاشهای خستگی ناپذیر اینمربیآلمانی برای نخستین بار کودک مرکز توجه قرار گرفت و جای آموزشگاه و آموزگار را گرفت ،فعالیت ،سرود خوانی ، خودکاری و بازیهای فردی و گروهی جایگزین دانش گردید و توجه ویـژه ای به این دوره ارزشمنـد معـطوف گردید . کمکهای اولیه فروبل به تفکر و عمل آموزش در حـیطـه های یادگیـری ، برنامـه درسی ، روش شناسی و تربیت معلم است ؛
درتاریخ آموزش وپرورش دوران کودکی،کودکستان هانسبت به مهدهای کودک ریشه های عمیق تری دارند.اگرچه آغاز رشدکودکستان هادراروپا ثمره تفکرونوشته های کمینوس،روسو،پستالوزی وهربارت می باشد.ولی درحقیقت این فردریک فروبل آلمانی بودکه اولین کودکستان رادرسال 1837 دربلانکنبرگ آلمان بنا نهاد.(مفیدی، 1372 )
فروبل یک رشته فعالیت هارابرای کودکان سه تا6 ساله طرح ریزی کرد.این سری فعالیت هابراساس فلسفه مذهبی عرفانی وحدت انسان وطبیعت،انسان وخداوانسان وسایرافرادبشراستواربود. استفاده ازمباحثی چون هدای پیشه ها وبازی های مادر ونیزمراقبت ازگیاهان وجانوران مجموعه کاراصلی باغ کودکان فروبل راتشکیل می داد.
ازمیان تالیفات فروبل می توان به کتاب های خود زندگینامه ،تربیت همگام بارشد، تربیت بشر وتربیت کودکستانی وبازی های مادر اشاره کرد.
برخی ازعوامل موثربرتفکراوعبارتنداززنداوستاکه هم وحدت وهم کثرت رامجسم می ساخت، فلسفه ی شیلینگ که شرح نظری از طبیعت ارائه می داد ، اندیشه های یک تن نوکانتی به نام کروز که وحدت خدا و بشر را مجسم می کرد و بویژه نفوذ کومینوس ، پستالوزی و فرد ریک فن شیلر. (مایر ، 1374 )
مهمترین تاثیر از آن تجربه های خود او بود .
فروبل عقیده داشت کودکان در خانه معمولاً کمبود امنیت و محبت دارند و تربیت باید هر چه زودتر آغاز شود تا موجب صمیمیت و حسن تفاهم بین کودک و والدین شود .